Juffrouw Karlijn en Peking Opera

Sinds we in Beijing zijn hebben we het met een aantal internationale vrienden gehad over de mogelijkheid om hier vrijwilligerswerk te doen. Veel van de internationale studenten hebben op de een of andere manier affiniteit met vrijwilligerswerk en we zagen het wel zitten om daar met zijn allen iets mee te doen. Ons plan kreeg alleen nooit echt vorm, totdat één van ons werd benaderd voor het ‘China I See You’ project. Met de Chinese tak van AIESEC (een bekende internationale organisatie) gaan buitenlandse en Chinese studenten naar basisscholen om de kinderen les te geven. De basisscholen staan bekend om het hoge aantal migranten leerlingen. Dit gaat om kinderen van ouders die van “rural” China naar de steden zijn verhuisd. Het beleid van Mao Zedong heeft een gat geslagen tussen “rural” en “urban” Chinezen en de migranten zijn een achtergestelde klasse in China. Hun kinderen hebben het dus een stuk slechter thuis en missen toekomstperspectief. Aan ons de taak om daar verandering in te brengen door hun wereldbeeld te verbreden.

Lesgeven aan Chinese basisschool kinderen, ik had niet gedacht dat ik dat ooit zou mogen doen. Maar zelfs met mijn beperkte kennis van het Chinees bleek het dus toch mogelijk. De eerste keer gingen we met een groep van 5 internationale en 9 Chinese studenten op pad in eigen stad. Na twee uur openbaar vervoer kwamen we aan in het Beijing dat ik nog niet eerder had gezien; de ‘suburbs’. De smog was er vreselijk (omdat iedereen kool verbrandt om warm te blijven) en er was geen flat te zien. Alleen kleine stenen huisjes waar isolatie ongetwijfeld ontbrak. Na een korte wandeling kwamen we aan bij de basisschool, waar we achter een hek moesten wachten tot we naar binnen mochten. De kinderen hadden net pauze, dus het aapjes kijken kon beginnen. De kinderen verzamelden zich om het hek en begonnen enthousiast te wijzen en te roepen. Ze riepen ongetwijfeld iets in de trant van “Moet je die jongen met die baard zien, hahaha!”, “Ja ik zie hem! En dat meisje met die blonde haren dan, dat ziet er toch niet uit?”, “Dat andere meisje heeft een hoofddoek om, dat heb ik echt alleen op televisie gezien.”. Onze missie van het verbreden van hun wereldbeeld was dus eigenlijk al geslaagd toen het hek open werd gedaan en we ons door de hordes kinderen heen mochten wurmen. Na het ontmoeten van de directeur van de school werden we naar onze klassen geleid, waar de kinderen vol spanning zaten te wachten. Toen ik mijn hoofd door de deur stak zag ik een meisje op de tweede rij stralen van geluk, ze balde haar vuist en trok haar elleboog naar achteren zoals alleen kinderen dat kunnen doen, terwijl ik haar bijna kon horen denken “Yes! We hebben de blonde!!!”. Na dit warme welkom werden de 52 kinderen muisstil terwijl ze afwachtten waarover de les precies zou gaan. Toen ik hoorde dat het doel van het project was om het wereldbeeld van de kinderen te verbreden, kon ik maar aan één thema denken: de ruimte. Het onderwerp bleek een schot in de roos, de “yes” gebaren herhaalden zich bij de aankondiging van het thema en ik denk dat de kinderen school nog nooit zo leuk hadden gevonden. Terwijl de Franse Assia en ik de kinderen in het Engels allerlei feitjes vertelden over planeten, werd alles wat we zeiden door onze Chinese buddy’s vertaald. Nadat we ze sun, moon, star, planet, astronaut en alle planeten in het Engels hadden geleerd was het tijd voor de grote Space Quiz. Toen de kinderen alle vragen goed hadden beantwoord mochten ze hun eigen planeet tekenen. De terugkerende thema’s in vrijwel alle tekeningen waren schone lucht, vrede en ufo’s.

Na het grote succes van deze les mocht ik vrijdag naar een andere school. Natuurlijk besloot ik om nog een keer de ruimte les te geven, dat kon niet misgaan. Nou dat had ik dus mooi even mis want het interesseerde de kinderen geen ster wat ik ze allemaal over de planeten te vertellen had. De groep van 35 was door niets en niemand in toom te houden, gooide propjes naar mijn hoofd, had bij de quiz geen enkele vraag goed en tekende voornamelijk lege cirkels toen we ze vroegen om een planeet te tekenen. Het meest opmerkelijke vond ik dat er halverwege de les een oude man met een pet door het raampje in de deur stond te kijken. Nou heeft mijn opa ook vast weleens door het raam gekeken toen ik nog op de basisschool zat, maar hij is nooit binnengekomen en hij is al helemaal nooit aan een tafeltje gaan zitten alsof er niks aan de hand was. Deze opa deed dat dus wel en niemand stond er van te kijken. Een jongetje stond netjes op zodat de man kon zitten en de les ging vrolijk verder. Ik hoopte nog dat hij een leraar was of inspecteur ofzo, maar mijn buddy’s zeiden dat hij hoogstwaarschijnlijk een opa was en keken er verder niet echt vreemd van op.

Alsof deze ervaring nog niet genoeg cultuurshock met zich mee had gebracht, ging ik deze week ook nog naar de Peking Opera. Iemand anders boekte de tickets en zonder enige research ging ik donderdagavond mee. Ivan en ik hadden besloten dat je er voor opera op je opperbest uit moet zien. ’s Middags kocht ik panty’s en nagellak en ’s avonds ging ik in de ijzige kou in mijn mooie jurk en op hakken de deur uit, vergezeld door Ivan in zijn mooiste overhemd en blazer. Eenmaal aangekomen bij het theater voegden Sofie, haar zus en haar zwager zich bij ons die zich ook prachtig hadden aangekleed. Maar al snel kwam daar de realisatie dat er geen Chinees in het theater te bekennen was. Dikke Amerikanen volgden tourguides met vlaggetjes het theater in en ik kreeg langzaam het idee dat dit een zogeheten ‘tourist trap’ was. Toen we de zaal in liepen kreeg het verhaal een onverwachte wending toen er een aantal mannen naar ons stond te wenken dat we naar voren moesten komen. We kregen een tafel helemaal voorin de zaal, tegen het podium aan, waarop thee, koekjes en mandarijnen stonden. De voorstelling begon en ik heb de eerste tien minuten keihard op mijn lip moeten bijten om niet schaterlachend van mijn stoel te vallen. Een man met oranje pluche ballen (mandarijnen?) op zijn hoofd kwam het podium op en stond een beetje met zijn neppe baard te spelen terwijl een vrouw om hem heen danste en hoge piepgeluiden maakte. Ik wist wel dat die hoge piepgeluiden de Chinese interpretatie van opera zijn, maar dat ze zo afgrijselijk lelijk klinken wist ik nog niet. Aan de zijkant van het podium zaten 9 muzikanten ontzettend verveeld aan hun instrumenten te plukken en het leek er ernstig op dat ook zij het hele geheel niet echt serieus konden nemen. Bij de tweede akte had ik mezelf eindelijk tot bedaren toen ik erachter kwam dat er aan de zijkanten van het toneel storyboards hingen die het verhaal naar het Engels vertaalden. Het tweede verhaal, dat een kwartier duurde, ging alsvolgt: “Chen is ontsnapt uit het klooster samen met Pan. Mei Lin gaat achter ze aan om haar vriendin Chen en haar neef Pan te vinden. Ze moet over een rivier en heeft het geluk om een oude man met een boot te ontmoeten die haar meeneemt over de rivier. Eerst lazert ze bijna uit de boot als de boot nog vast blijkt te zitten aan de oever en de bootsman toch afzet. Daarna gaan ze de rivier over en zegt de bootsman allemaal rare dingen. De conversatie ging alsvolgt:
“Hoe oud ben je Chen?”
"Ik ben 19 meneer de bootsman.”
“Ah dan zijn we even oud.”
“Maar meneer de bootsman, u lijkt veel ouder dan ik.”
“Dat klopt, eigenlijk ben ik 79, maar ik gooi mijn 60 jaren in de rivier en dan zijn we even oud.”
Chen sluit het stuk af met: “Ik zit hier op een boot met een gekke bootsman die alleen maar onzin uitkraamt” en dan zijn we een kwartier verder.

Op naar de derde en vierde akte en hoewel ik mezelf een tijdje heb kunnen focussen op het pellen van een mandarijn om de tranen van het lachen in mijn ooghoeken te verbergen, neem ik deze voorstelling nog absoluut niet serieus. In de vierde akte wordt ons spannende acrobatiek beloofd op de borden aan de zijkant. “Zou dit dan toch nog een spectaculaire avond worden?” vraag ik mezelf af. Maar diep van binnen weet ik het antwoord al, verder dan onbedoeld komisch zal het vanavond niet gaan. De acrobate op het podium huppelt vrolijk rond op het podium terwijl ze hierbij zingt. Ik begin het net te waarderen en ben er van overtuigd dat ze over regenbogen en eenhoorns zingt als ik de storyboards lees “Ik wil zijn hoofd eraf hakken!” staat er aan beide kanten van de zaal. Nu kun je me opvegen…

Ik hoop dat jullie weer hebben genoten van mijn avonturen!

Liefs, Kar